Η αυτοαναφορικότητα σε παραδοσιακά και μοντέρνα ποιήματα

Η αυτοαναφορικότητα σε παραδοσιακά και μοντέρνα ποιήματα 

β΄φάση ΣΤ΄ομάδα

Νίκος Εγγονόπουλος « Νέα περί του θανάτου του Ισπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα στις 19 Αυγούστου του 1936 μέσα στο χαντάκι του Καμίνο ντε λα Φουέντε»

Μανόλης Αναγνωστάκης « Επίλογος» 

1^η δραστηριότητα

Τον Ιούλιο του 1936 ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος στην Ισπανία ανάμεσα στους εθνικιστές που υποστήριζαν τον Φράνκο και τους δημοκρατικούς που υποστήριζαν τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο της Ισπανικής Δημοκρατίας. Οι εθνικιστές του Φράνκο είχαν τη βοήθεια της φασιστικής Ιταλίας και Γερμανίας.  Η επικράτηση των εθνικιστών οδήγησε την Ισπανία στα ολοκληρωτικά  καθεστώτα της Ευρώπης, λίγο πριν την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου. Στις 19 Αυγούστου 1936 δολοφονήθηκε  στη Γρανάδα ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα καθώς με την επαναστατική του διάθεση και την προσήλωσή του στα δικαιώματα των πολιτών είχε προκαλέσει τη δυσαρέσκεια των εθνικιστών. Μια απροσδόκητη δολοφονία  χωρίς ουσιαστική εξήγηση που συνοδεύτηκε από ένα ακόμη παράξενο γεγονός δε βρέθηκε ποτέ ο τάφος του.  Το ενδιαφέρον για το θάνατο του ποιητή εκμεταλλεύτηκαν πολλές εφημερίδες, με πιθανές εξηγήσεις για τη δολοφονία του και τον τόπο της ταφής του.  Ο Νίκος Εγγονόπουλος καυτηριάζει με το ποίημά του την προσπάθεια για εκμετάλλευση του θανάτου του ποιητή. Το ποίημα με τον τίτλο του μιμείται τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων που υπόσχονταν  «νέες» πληροφορίες, χωρίς να έχουν στην πραγματικότητα να προσθέσουν τίποτε το καινούριο στην υπόθεση της δολοφονίας. Ο ποιητής τιτλοφορεί το ποίημά του «Νέα περί του θανάτου του Ισπανού ποιητού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα...», ειρωνικά για  να εκφράσει την αγανάκτησή του και την πικρία του για το διωγμό κάθε είδους που βίωσαν και βιώνουν οι ποιητές. Με ύφος πικρής ειρωνείας ο ποιητής καταθέτει την οργή του.

« Ο Επίλογος» του Μανόλη Αναγνωστάκη ανήκει στα ποιήματα που έγραψε ο ποιητής στα χρόνια της δικτατορίας του 1967. Στη συλλογή εντοπίζουμε την απογοήτευση του ποιητή. Ο ποιητής βλέπει τη χώρα για την οποία αγωνίστηκε να βασανίζεται και τους πολίτες της να μην έχουν πια τη δύναμη να αντισταθούν.  Ο ποιητής ύφος πικρό παρατηρεί τη χώρα του να αλλάζει.

2^η δραστηριότητα

Το ποίημα του Νίκου Εγγονοπούλου αναφέρεται σε μια εποχή πολέμου και σπαραγμού. Καθώς το διαβάζεις σου υποβάλλει ένα αίσθημα μελαγχολίας και πικρίας που οφείλεται στην εμφύλια διαμάχη και στις συνέπειες της. Είναι αυτοαναφορικό γιατί ο ποιητής εκφράζει μια γενική  θέση για το ρόλο και τη λειτουργία της Ποίησης. «Η Τέχνη κι η ποίηση δεν μας βοηθούν να ζήσουμε:/η τέχνη και η ποίησις μας βοηθούνε/ να πεθάνουμε»

O «Επίλογος» του Μανόλη Αναγνωστάκη δηλώνει ότι κι αν δεν μπορείς με την ποίηση να φέρεις μια σημαντική αλλαγή και με τους στίχους δεν μπορείς να ανατρέψεις καθεστώτα, τουλάχιστον προσπάθησε, δείξε τα χέρια σου, κρίνε τα αρνητικά της κοινωνίας.

3^η δραστηριότητα

Ο Μανόλης Αναγνωστάκης είχε αφιερώσει τη ζωή του στον αγώνα για την ουσιαστική αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας. Πιστεύει ότι με την ποίηση προσφέρει στον αγώνα αυτό. Δηλαδή, η ποίηση μπορεί να μπει στην υπηρεσία ενός ιδεολογικού αγώνα και μπορεί τελικά να βοηθήσει τους ανθρώπους να φτάσουν στο σημείο να διεκδικήσουν την κοινωνική τους ελευθερία αφού έχει τη δύναμη να περάσει σημαντικά μηνύματα στους ανθρώπους. Άρα η  ποίηση για τον Αναγνωστάκη είναι ένα σημαντικό εφόδιο στον αγώνα των ανθρώπων για την ολοκλήρωσή τους.